مهارتهای زندگی (برای کودکان)

مؤلف: سیداصغر ساداتیان ناشر: ما و شما  سال چاپ: 1392 نوبت چاپ: 7  تعداد صفحات: 136 قطع و نوع جلد: رقعی (شومیز) شابک: 9789648875690

این کتاب شامل مطالبی راجع به گوشه گیری ، انزوا ، تنهایی ، انتخاب دوست و همبازی ، اداره خشم ، مقابله با زورگویی و تمسخر ، اضطراب و جدایی ، ترس از مدرسه ، رویی ، خجالت و .... در کودکان ، علل مربوط به آنها و راه حل ها میباشد.

يكي از مهمترين اجزاء رشد و تكامل كودكان، رشد احساسي عاطفي و اجتماعي آنها است. اين كه كودك دريابد چگونه با ديگران رابطه درستي برقرار كند، چگونه نظر و احساس خود را بدرستي ابراز كند، چگونه از حق و حقوق خود دفاع كند و به حق و حقوق و حريم ديگران تجاوز نكند.
همچنانكه مطالعه خواهيد نمود، كمرويي و انواع اضطراب اجتماعي (و در واقع بسياري از اختلالات رفتاري) ريشه در برخي از باورهاي غلط و نادرست و فقدان مهارتهاي اجتماعي دارد و در اين كتاب سعي شده است تا به زباني ساده راه كارهاي علمي و عملي براي اصلاح اين اختلالات ارائه شوند.

فصل اول: ماهيت احساسات و عواطف  فصل 2: تفاوت كم‌رويي با خجالت، شرم، حيا، گناه، افتخار نقش و جايگاه حرمت نفس در عواطف  فصل 3: كمرويي، گوشه‌گيري، انزوا و اضطراب يا هراس اجتماعي باورهاي غلط  خجالت كشيدن، كمرويي و ترسويي (Shyness & Timidiness)   عوامل و موقعيت‌هاي بوجود آورنده يا برانگيزانندة خجالت و شرم    گوشه‌گيري، انزوا و تنهايي   - - اضطراب و ترس اجتماعي - - كمبود توجه و تمركز و بيش فعاليتي  ADD & ADHD  نحوة برخورد با كمرويي، خجالت و گوشه‌گيري در كودكان 2 تا 5 ساله  اجتناب از اشتباهات تربيتي  ايجاد احساس امنيت و اطمينان و اعتماد   - آموزش اداره خشم   - - سركوب يا انكار  - - خشونت و تهاجم  - - جابه جا كردن  - - ابراز و اداره  - -الگوي خوبي براي او باشيد    - - بدست آوردن آرامش  - - بكار بردن تكنيك حل مسئله  - آموزش خويشتن داري self-regulation & self-control  تكنيك تنفس عميق و آرامبخش  - كودكان بزرگسال و نوجوانان  - كودكان دبستاني و كوچكتر   اضطراب و هراس از مدرسه   پایانی   منتخبی از متن کتابفصل 3كودكان چگونه دوست انتخاب مي‌كنند؟اصولاً تمامي كودكان براي تصميم‌گيري در مورد دوست شدن يا نشدن با كودكي ديگر در ضمير و ذهن ناخودآگاه خود پاسخي برايپرسش‌هاي اساسي زير پيدا مي‌كنند:• آيا بودن با اين كودك ماية خوشحالي و شادي خواهد بود؟ شوخ طبعي، خوش‌رويي، داشتن مهارت و توانايي‌هاي خاص،تمايل و قابليت مشاركت و همكاري ويژگي‌هاي مثبت و پرخاشگري و حالت تهاجمي داشتن، رفتار دخالت‌گرانه، بدجنسي، برتريطلبي، حالت تدافعي و گوشه‌گيري، خجالت و قدرت ادراك پايين ويژگيهاي منفي براي اين سوال به شمار مي‌روند.
• آيا او قابل اعتماد هست؟ اطمينان، صداقت، راستگويي، رازداري و وفاداري پاسخ‌هاي مثبت به اين سؤال هستند و حالتتهاجمي و پرخاشگري داشتن، دروغ و فاش كردن راز و سر ويژگيهاي دفع كننده خواهند بود.
• آيا او در رسيدن به اهدافم كمك خواهد بود يا سد است؟ مشاركت و كمك كردن (جذب)، دخالت‌گري و حساس وانفجاري بودن (دفع).سرآغاز و شروع رابطه: اولين قدم در روابط اجتماعي، حال و احوالپرسي است و اگرچه در اكثر موارد يك حالت عادتياست ولي باز هم همين كلمات به ظاهر سادة سلام!، حالتون چطوره؟؛ خسته نباشيد!؛ روزتون بخير!  بطور خواسته و ناخواستهتاثير مثبت بر روي خود فرد و طرف مقابل مي‌گذارند، درست همانند خنده مصنوعي كه اثرات مثبتي بر روي روحيه و سلامتي فردمي‌گذارد (هر چند كمتر از خنده واقعي). عادت كنيد با تمامي اعضاء خانواده و همكاران و افرادی که برخورد مستقيم داريد حداقلدر حضور فرزندتان اين مسئله را رعايت كنيد. كودكي كه روزانه بارها اين جملات را مي‌شنود و برخوردها را مي‌بيند، در كمتر از چندماه آن را در درون خود نهادينه مي‌كند و بكار مي‌بندد.حالت چهره نه تنها بر روي ديگران بلكه بر روي عواطف و روحيه خود شخص اثرات چشمگيري دارد، حتي اگر كاذب باشد. درمطالعات نشان داده شده است وقتي افراد خودكاري بين دندانهاي خود نگه مي‌دارند (چهره خندان مصنوعي پیدا می کنند) ومطلب خنده‌داري را مي‌خوانند، موضوع برايشان به مراتب خنده‌دارتر به نظر مي‌رسد تا زمانيكه با چهره معمولي آن را مطالعهمي‌كنند. چهره خندان جذاب‌تر و دوستانه‌تر به نظر مي‌رسد. لذا عادت كنيد حداقل زمانهایي كه با فرزندتان هستيد، لبخند داشتهباشيد ( او نيز به مرور آن را مي‌آموزد).
يخ‌شكن‌ها: شايد سخت‌ترين كار در برقراري رابطه، پيدا كردن بهانه‌اي براي شروع رابطه است. در اين سنين ( و نيز در بيشتر موارد در سنين ديگر) بهترين تكنيك براي شروع يك مكالمه تعريف كردن از عمل يا تعلقات فرد مقابل است. براي اين منظور
عادت كنيد در حضور فرزندتان چنین يخ‌ شكن‌هایي را بكار ببريد. مثلاً اگر با فرزندتان به پارك رفته‌ايد و كودكی در كنار و نزديك شمااست مي‌توانيد به او بگوييد: چه عكس دايناسور قشنگي روي پيراهنت است و رو به فرزندتان بكنيد و بگوييد: نظر تو چيه؟ اينطورنيست؟ و ... .
روش دوم، پرسيدن سؤالات توصيفي از طرف مقابل است. براي مثال اگر كودكي در حال بازي با اسباب بازي خاصي است،مي‌توانيد سؤالاتي نظير اينكه: چه اسباب‌بازي قشنگي! چه جوري كار مي‌كنه؟ يا چقدر مي‌تونه تند بره؟... بپرسيد. اكثر كودكان دراين شرايط تمايل زيادي براي پاسخ دادن و توضيح (در واقع نشان دادن توانايي خود) خواهند داشت و همين براي شروع رابطه كافياست. همراه با بكاربستن ساير تمهيدات شما مي‌توانيد كم‌كم به فرزندتان بياموزيد تا درخواست مستقيم براي شركت در بازيكردن و برقراري رابطه با ديگري را بياموزند (به مطالب بعدي مراجعه كنيد).
در هر فرصت مناسبي كه با فرزندتان هستيد، سعي كنيد بهانه يا دليلي براي گفت و گو با ديگران بوجود آوريد. يكي از روشهايساده پرسيدن و سؤال كردن است. زماني كه به فروشگاه مي‌رويد چيزي را كه نياز داريد ولي در معرض ديد نيست در نظر بگيريد وپس از جستجوي اندكي، رو به فرزندتان كنيد و بگوييد: «بذار از مسئول اينجا بپرسيم» و ...، يا من نميدونم اين چه جوري كارمي‌كنه تو ميدوني؟ و اگر پاسخ منفي داد، بگوييد پس بذار از صاحب مغازه بپرسيم؟ به او نشان دهيد كه شما هم بسياري ازچيزها را نمي‌دانيد و پرسيدن و آگاه شدن نه تنها ايراد ندارد بلكه رفتار پسنديده و مفيدي است.
- با مربي و يا معلم فرزندتان رابطه مستمر و نزديكي داشته باشيد و از موقعيت فرزندتان بطور كامل مطلع شويد.
- اگر فرزندتان به مهدكودك يا كودكستان مي‌رود، اجازه دهيد به غير از آخر هفته‌ها فرزندتان به تنهايي هم در منزل بازي كند
(لزومي ندارد تمامي روز و هر روز هفته كودك به صورت اجتماعي و با ديگر كودكان باشد و از اين كلاس به آن كلاس برود. همانمهدكودك يا كودكستان به اندازه كافي به كودك استرس وارد مي‌كند و براي رشد او كافي است و شما بايستي در منزل حامي اوباشيد و كمك كنيد تا تنش‌ها و فشارهاي وارده در طول روز در كل، اثرات مثبت و خوشايندي بگذارند).
توجه: براي پيدا كردن دوست و همبازي براي فرزندتان اگر لازم است پاداش  هم بدهيد.